نقل است که روزی شیخ ستار شیرازی به وادی خنگو وارد همی شدی و با جماعت ان دیار انس همی گرفتی
لیک هر روز که از سرا بیرون همی رفتی پایش اندر ریق شدی و گرمابه را لازم

پس انگشت تفکر اندر دماغش همی چپاندی که مگر دلیل چه باشد که وادی ریق اندود بگشتی و بر سر هر کوی و برزن و تپه ای که شدی
ریق فراوان بدیدی و الله اعلم

پس مترصد بگشتی بر کشف الشهود



^^^^^*^^^^^


نیمه شبان که اهل وادی اندر سرا بخسبند
شیخ المریض را همی نظارت بکردی که بر طُرُق و شوارع گذر بکردی و گاها تنبان زه خویشتن بکندی و فی الحال بر جای بریقیدی و فی الفور الفرار بکردی و زین فعلش خنگو را غرق در گوه بداشتی و خدایش لعنت کناد


پس شیخ ستار را فکری اندر مخیله ش بیوفتادی بس کارگشا

پس خروس خوان فردا کلنگ و بیل بر دوش به پشت سرای شیخ برفتی و تا به بوق سگ به حفر چاهی مشغول بگشتی بس عمیق
زان پس گرد چاه عمارتی بساختی و بر چاه سنگ موالی نصب بکردی تا شیخ من بعد زانجا قضای حاجت خویش بکردی و وادی را در ریق غرقه نکردی و خدایش رحمت کناد


^^^^^*^^^^^


زان زمان تا به حال شیخ المریض اندر ان مستراب ریق بفرمودی
چونان که گاها شیخ را شیخ الموالی هم بنامیدند اهل وادی
پس زین فکرت ستار وادی عاری بگشتی زه گند و ریق

^^^^^*^^^^^

نقل است که میرزا تونی کوردستانی
مکتب دار بودی و بر اهل وادی معلمی بکردی
و بر شیخ المریض قرابتی بداشتی و بر وی مراجعت بکردی هر یوم

^^^^^*^^^^^



^^^^^*^^^^^

روزی میرزا بر شیخ وارد همی شدی..لیک شیخنا اندر سرا نبودی
پس به گرد سرای شیخ برفتی و اندر پشت سرا
پایش همی بلغزیدی و اندر ریقگاه شیخ فرو افتادی
چونان که مهر دل و مهره پشتش در هم شکستی و تاب تکان خوردن هیچ نداشتی




پس بنای داد و هوار بگذاشتی و کمک طلب همی کردی و خدایش نیامرزاد




پس شیخ ستار وی را در چاه بیافتی و با شیخ المریض ابوالموالی ؛میرزا را از چاه بیرون بیاوردندی و خدا اولی را رحمت و دومی را لعنت کناد




*!^^!^^^^!^^!*

♥ * ♥ * ♥ * ♥ * ♥ * ♥

اندر دیار خنگولستان افرادی بزیستی افزون زه شمار
و میان آنان دخترکی بودی تونی نام کورد تبار
از دیار اورامانات
و نقل باشد که بس رقیق القلب ببودی
چونان که از وی مداوم ریق جاری بشدی زه شدت رقت قلب و خدایش شفا دهد..

گویند ش که بسیار پاستوریزه همی بودی در گفتار و هموژنیزه ببودی در کردار
و حرف بد نزدی
لیک بعد نشست و برخاست با شیخ المریض
گاها الفاظ رکیک بگفتی بنا به نیاز

من یوم من الایام چو بدیدی اهل وادی به چس ناله همی مبتلا بگشتندی
پس سر به گریبان همی بردی من باب حیلت
و مکری بکردی و نگاشتن آغازیدن همی نومودی بر باب عشقولانگی و چس ناله و اهالی بر کتابتش مشتاق و معتاد همی گشتند..چونان که عملیان معتاد گردند بر افیون و تریاک

و بر این ره مدامت بداشتی
تا بدانجا که خنگولیان مسخ بکردی و پس چونان عجوزه ای خونخوار برایشان سیطره ای بیافکندی سخت

و اهل وادی هر صبح تا شباهنگام چشم به دیباچه ی وادی کور بکردند تا مگر سطور کتابتش را بدیدند
پس نشئه بگشتند و انگاه هر چه ان ملعون از انان بخواستی؛به طرفهٌ العینی مهیا بکردند
و خدایش لعنت کناد

زین بین شیخ المریض که بر حکومت خویش بر وادی بیمناک شدی
بخواستی تا وی را زه خنگو بلاک همی نوماید
لیک آن تونی حیلت باز
با ناز و عشوه خرکی بر شیخ رفتار کردی و شیخنا را هم معتاد بکردی و خدایشان لعنت کناد..

نقل است که خویشتن به خنگی همی زدی و سوال بسیار بکردی تا مگر اهل وادی بر وی گمان برند که رقیق القلب باشد
حاشا که بسی قصی القلب بودی و به خون خنگولیان تشنه والله اعلم

^^^^^*^^^^^

*~*~*~*~*~*~*~*

نقل است که شیخ الرئیس ابوعلی سینا وقتی از سفرش به جایی رسید اسب را بر درختی بست و کاه پیش او ریخت و سفره پیش خود نهاد تا چیزی بخورد ، روستایی سوار بر الاغ آنجا رسید از خرش فرود آمد و خر خود را در پهلوی اسب ابوعلی سینا بست تا در خوردن کاه شریک او شود و خود را به شیخ نهاد تا بر سفره نشیند
شیخ گفت : خر را پهلوی اسب من مبند که همین دم لگد زند و پایش بشکند

روستایی آن سخن را نشنیده گرفت ، با شیخ به نان خوردن مشغول گشت . ناگاه اسب لگدی زد

روستایی گفت : اسب تو خر مرا لنگ کرد

شیخ ساکت شد و خود را لال ظاهر نمود

روستایی او را کشان کشان نزد قاضی برد
قاضی از حال سوال کرد ، شیخ هم چنان خاموش بود
قاضی به روستایی گفت : این مرد لال است؟

روستایی گفت : این لال نیست بلکه خود را لال ظاهر ساخته تا اینکه تاوان خر مرا ندهد

پیش از این با من سخن گفته
قاضی پرسید : با تو سخن گفت؟

او جواب داد که : گفت خر را پهلوی اسب من نبند که لگد بزند و پایش بشکند

قاضی خندید و بر دانش شیخ آفرین گفت

شیخ پاسخی گفت که زان پس در زبان پارسی مثل گشت

"جواب ابلهان خاموشی است"

♥ * ♥ * ♥ * ♥ * ♥ * ♥

امثال و حکم
«علی اکبر دهخدا »